بررسی امکان تشخیص سرخشکیدگی تاج درختان زبان گنجشک با استفاده از تصاویر ماهواره ای در منطقه چهارطاق

ذخیره گاه جنگلی چهارطاق یکی از ذخیره گاه های مهم کشور، محل تلاقی چند رویشگاه و به عبارتی یک مجموعه ای از گونه های ارزشمند جنگل های زاگرس است که با احداث قرق طی حدود 30 سال، تنوع گونه ای آن حفظ شده است. علیرغم اهمیت این رویشگاه، متأسفانه در سال های اخیر شاهد بروز خشکیدگی قابل توجه درختان زبان گنجشک که از عناصر اصلی و غالب جنگل های زاگرس و این منطقه است، می باشیم. در این راستا و با هدف بررسی امکان تشخیص سرخشکیدگی درختان با استفاده از تصاویر ماهواره ای این مطالعه صورت گرفت. از اهداف دیگر این پژوهش تعیین مناسب ترین شاخص های گیاهی در تعیین خشکیدگی، بررسی تأثیر عوامل محیطی و خشکسالی بر وقوع خشکیدگی درختان و در نهایت پیش بینی مکانی نقاط خشکیده ای که امکان آماربرداری نبوده است، می باشد. به این منظور با مراجعه به منطقه مورد مطالعه در تیرماه 1392، پارامترهای مورد نیاز شامل درصد خشکیدگی تاج، قطر کوچک و بزرگ تاج همراه با ثبت موقعیت مکانی درختان خشکیده در 60 درصد از مساحت محدوده مطالعاتی طی آماربرداری صد در صد گردآوری گردید. با انجام طبقه بندی نظارت شده، قابلیت باندهای چند طیفی تصویر لندست 8 در تشخیص مناطق خشکیده بررسی شد، اگرچه این داده قابلیت متوسطی در تفکیک درختان خشکیده از درختان سالم را نشان داد ولی با انجام این طبقه بندی باندهای مناسب در طبقه بندی شامل باند مادون قرمز نزدیک، مادون قرمز موج کوتاه و شاخص رطوبتی ndwi تعیین شدند. نتایج آنالیز آماری به منظور تعیین مناسب ترین شاخص های گیاهی حاصل از لندست 8 در بررسی خشکیدگی نشان داد که شاخصndwi ، wdvi و msavi1 بیشترین رابطه معنی داری را با خشکیدگی داشته است (35/0و 34/0، 47/0 =r2). نتایج حاصل از بررسی رابطه شاخص های گیاهی با خشکیدگی با استفاده از تصاویر تفریق شده etm+ که مربوط به قبل و پس از وقوع خشکسالی سال 1387 می باشد، بیانگر این است علاوه بر شاخص ndwi، شاخص های نسبتی مادون قرمز b5/b4 و b4/b5 نیز همبستگی بیشتری با خشکیدگی نشان داده است. برای تعیین تأثیر عوامل محیطی بر روی خشکیدگی آنالیز اثر متقابل انجام شد که نتایج بیانگر اثر گذاری ارتفاع از سطح دریا بر خشکیدگی است به طوری که بیشتر خشکیدگی ها در ارتفاعات پایین تر اتفاق افتاده اند. در نهایت با استفاده از روابط رگرسیونی حاصل از داده ماهواره ای لندست 8، نقشه پیش بینی مکانی نقاط خشکیده ای که آماربرداری نشده بودند، تهیه شد.